നൂറായിരത്തിലധികം ജനസംഖ്യയുള്ള വടക്കൻ ഇറാഖിലെ നിനെവേ നഗരത്തിലേക്ക് അയച്ച അല്ലാഹുവിന്റെ ദൂതനായിരുന്നു യൂനുസ് ഇബ്നു മത്ത (ഇംഗ്ലീഷിൽ ജോനയെ പരാമർശിക്കുന്നത്). നിനവേയിലെ സഹ പൗരന്മാർക്കിടയിൽ ജനിച്ചു വളർന്ന ഒരു സാധാരണ മനുഷ്യനായിരുന്നു യൂനുസ് പ്രവാചകൻ.
കുതിച്ചുയരുന്ന നിനവേ നഗരം വളരെക്കാലമായി അല്ലാഹുവിന്റെ സന്ദേശം മറന്നു, വിഗ്രഹാരാധനയും പാപവും നിറഞ്ഞ നഗരമായി മാറി. അവരുടെ ഇടയിൽ ജനിച്ച ഒരു മനുഷ്യനായ യൂനുസ് നബിയെ തന്റെ പാതയിലേക്ക്-വെളിച്ചത്തിന്റെ പാതയിലേക്ക് നയിക്കാൻ ഒരു ദൂതനായി അയക്കാൻ അല്ലാഹു തീരുമാനിച്ചു.
യൂനുസ് പ്രവാചകൻ തന്റെ നാഥന്റെ ആഗ്രഹം നിറവേറ്റാൻ ഉടൻ പുറപ്പെട്ടു, അല്ലാഹുവിലേക്ക് തിരിയാനും വിഗ്രഹാരാധനയിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കാനും തന്റെ ജനങ്ങളെ ക്ഷണിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ യൂനുസിന് മുമ്പുള്ള പ്രവാചകന്മാരെയും ദൂതന്മാരെയും പല രാജ്യങ്ങളും തള്ളിക്കളഞ്ഞതുപോലെ നിനവേയിലെ ജനങ്ങൾ യൂനുസിനെ തള്ളിക്കളഞ്ഞു. യൂനുസ് പിന്മാറിയില്ല; ആദ്, ഥമൂദ്, നൂഹിന്റെ ആളുകൾ എന്നിവരോട് നേരിട്ട അല്ലാഹുവിന്റെ ഭയാനകമായ കോപത്തെക്കുറിച്ച് അവരെ ഓർമ്മിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം അവരെ അല്ലാഹുവിന്റെ ആരാധനയിലേക്ക് വിളിക്കുന്നത് തുടർന്നു.
എന്നാൽ അവർ ഇത് നിരസിക്കുകയും, "ഞങ്ങളും ഞങ്ങളുടെ പൂർവ്വികരും വർഷങ്ങളായി ഈ ദൈവങ്ങളെ ആരാധിക്കുന്നു, ഞങ്ങൾക്ക് ഒരു ദോഷവും സംഭവിച്ചിട്ടില്ല" എന്ന് പറഞ്ഞു.
യൂനുസ് നബി അവരെ സഹായിക്കാൻ ആഗ്രഹിച്ചു, സ്ഥിരോത്സാഹം പ്രകടിപ്പിച്ചു, അവൻ തന്റെ ജനതയെ കൈവിട്ടില്ല; അവരുടെ അറിവില്ലായ്മയും പരുഷമായ വാക്കുകളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, അവൻ അവർക്ക് അല്ലാഹുവിന്റെ ശിക്ഷയെക്കുറിച്ച് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിക്കൊണ്ടിരുന്നു.
"അത് നടക്കട്ടെ", ആ പുരുഷന്മാർ ചിരിച്ചു, യൂനസിന്റെ പൊള്ളയായ ഭീഷണികളെ തങ്ങൾ ഒട്ടും ഭയപ്പെടുന്നില്ലെന്ന് അറിയിച്ചു. യൂനുസ് നബി നിരാശനായി; അവൻ തന്റെ ജനത്തെ ഉപേക്ഷിച്ചു. അല്ലാഹുവിന്റെ അനുവാദമില്ലാതെ, തന്നെ സ്വീകരിക്കാനും ഇസ്ലാമിലേക്ക് പ്രവേശിക്കാനും കഴിയുന്ന ഒരു സമൂഹത്തെ കണ്ടെത്തുമെന്ന പ്രതീക്ഷയിൽ നിനെവേ നഗരം വിടാൻ അദ്ദേഹം തീരുമാനിച്ചു.
നിനവേയിലെ ശാന്തമായ ആകാശം, അള്ളാഹുവിന്റെ കോപം തുപ്പാൻ തയ്യാറെടുക്കുന്ന കോപത്താൽ പെട്ടെന്ന് ചുവന്നു. പുരുഷന്മാരും സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും പർവതനിരകളിൽ ഭയം നിറഞ്ഞ ഹൃദയത്തോടെ തങ്ങൾക്ക് മുകളിലുള്ള ആകാശത്തിന്റെ പോരാട്ടം വീക്ഷിച്ചു.
അല്ലാഹുവിന്റെ ശിക്ഷയെക്കുറിച്ചുള്ള യൂനുസിന്റെ മുന്നറിയിപ്പ് അവർ ഉടൻ ഓർത്തു, ആദ്, ഥമൂദ്, നൂഹിന്റെ ജനത എന്നിവരുടെ പ്രതിസന്ധിയെ അവർ ഭയപ്പെട്ടു. പുതുതായി കണ്ടെത്തിയ വിശ്വാസത്തോടെ അവർ മുട്ടുകുത്തി വീണു; അവർ കൈകൾ നീട്ടി അല്ലാഹുവിനോട് ക്ഷമയ്ക്കും കാരുണ്യത്തിനും വേണ്ടി യാചിക്കാൻ തുടങ്ങി. ആത്മാർത്ഥമായ പശ്ചാത്താപത്തിന്റെ ഈ പ്രകടനത്താൽ പ്രേരിതനായി, അല്ലാഹു അവന്റെ ശിക്ഷ എടുത്തുകളയുകയും തന്റെ പ്രജകളോട് ക്ഷമിക്കുകയും അവരുടെ മേൽ തന്റെ അനുഗ്രഹങ്ങൾ വർഷിക്കുകയും ചെയ്തു. ആകാശം തെളിഞ്ഞപ്പോൾ, ജനങ്ങൾ തങ്ങളുടെ പ്രിയപ്പെട്ട യൂനുസ് പ്രവാചകന്റെ സുരക്ഷിതമായ തിരിച്ചുവരവിനായി പ്രാർത്ഥിച്ചു, അങ്ങനെ അവർക്ക് അല്ലാഹുവിന്റെ പാതയിലൂടെ സഞ്ചരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു.
അതിനിടെ, നിനവേയിൽ നിന്ന് പുറപ്പെട്ട യൂനുസ് പ്രവാചകൻ തന്റെ ജനങ്ങളിൽ നിന്ന് കഴിയുന്നത്ര ദൂരത്തേക്ക് യാത്ര ചെയ്യാനുള്ള ഉദ്ദേശ്യത്തോടെ ഒരു ചെറിയ യാത്രാ കപ്പലിൽ കയറി. പകൽ ശാന്തമായ വെള്ളത്തിലൂടെ കപ്പൽ യാത്ര ചെയ്തു; എന്നാൽ രാത്രി അവസാനിച്ചപ്പോൾ, ഒരു കൊടുങ്കാറ്റ് കപ്പലിനെ അങ്ങോട്ടും ഇങ്ങോട്ടും കുലുക്കി. കടൽ വെള്ളം ക്രമേണ ഡെക്കിലേക്ക് ഒഴുകാൻ തുടങ്ങിയതോടെ ജീവനക്കാരും യാത്രക്കാരും തങ്ങളുടെ ജീവനെ ഭയപ്പെടാൻ തുടങ്ങി.
രാത്രി മുഴുവൻ കൊടുങ്കാറ്റ് തുടർന്നപ്പോൾ, കപ്പലിന്റെ ക്യാപ്റ്റൻ തന്റെ ആളുകളോട് കപ്പലിന്റെ ഭാരം ലഘൂകരിക്കാൻ ലഗേജുകളും മറ്റ് അധിക ലോഡുകളും കടലിലേക്ക് വലിച്ചെറിയാൻ ഉത്തരവിട്ടു. നിർദ്ദേശിച്ചതുപോലെ, കപ്പലിന്റെ അധിക ഭാരം ജീവനക്കാർ വലിച്ചെറിഞ്ഞു; പക്ഷേ, ഭാരക്കൂടുതൽ ഉള്ളതിനാൽ കപ്പൽ മുങ്ങാൻ തുടങ്ങി. ക്യാപ്റ്റന് മറ്റ് വഴികളൊന്നുമില്ലായിരുന്നു-തന്റെ ജീവനക്കാരുടെയും യാത്രക്കാരുടെയും ജീവൻ രക്ഷിക്കണമെങ്കിൽ ഒരാളുടെ ജീവൻ ബലിയർപ്പിക്കണം. അക്കാലത്ത് പുരുഷന്മാർക്കിടയിൽ ഇത് ഒരു സാധാരണ സമ്പ്രദായമായിരുന്നതിനാൽ, ബലിയർപ്പിക്കേണ്ട യാത്രക്കാരനെ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ ക്യാപ്റ്റൻ നറുക്കെടുക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു.
നറുക്കെടുപ്പ് നടത്തി യൂനുസ് നബിയുടെ പേര് തിരഞ്ഞെടുത്തു. യൂനുസ് ചെറുപ്പക്കാരനും നീതിമാനും സത്യസന്ധനും അനുഗ്രഹീതനുമാണെന്ന് പുരുഷന്മാർക്ക് അറിയാമായിരുന്നു, അതിനാൽ അവർ അവനെ പുറത്താക്കാൻ വിസമ്മതിക്കുകയും വീണ്ടും നറുക്കെടുക്കാൻ സമ്മതിക്കുകയും ചെയ്തു.
അങ്ങനെ നറുക്കെടുപ്പ് നടന്നു, യൂനസിന്റെ പേര് വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ആളുകൾ യൂനസിനെ എറിയാൻ വിസമ്മതിച്ചു, “ഞങ്ങൾ യൂനസിനെ ഒഴിവാക്കാൻ പോകുന്നില്ല. അവൻ ബോട്ടിൽ നമ്മുടെ അനുഗ്രഹമാണ്. ബോട്ടിൽ നമുക്കുള്ള ഏറ്റവും നല്ല മനുഷ്യൻ അവനാണ്; ഞങ്ങൾ അവനെ ഒഴിവാക്കാൻ പോകുന്നില്ല. അങ്ങനെ അവർ മൂന്നാം തവണയും നറുക്കെടുത്തു, യൂനസിന്റെ പേര് വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു! പുരുഷന്മാർ അമ്പരന്നു, എന്നാൽ ഇത് അല്ലാഹുവിന്റെ വിധിയാണെന്ന് യൂനുസ് നബിക്ക് അറിയാമായിരുന്നു, കാരണം തന്റെ നാഥന്റെ സമ്മതമില്ലാതെ തന്റെ ജനതയെ ഉപേക്ഷിച്ചു. അതിനാൽ യൂനുസ് കപ്പലിൽ നിന്ന് കടലിന്റെ നടുവിലെ ഇരുണ്ട, കോപം നിറഞ്ഞ തിരമാലകളിലേക്ക് ചാടി.
അള്ളാഹു കൽപിച്ചതുപോലെ, സമുദ്രത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ തിമിംഗലം വെള്ളത്തിൽ അടിതട്ടിൽ യൂനസിനെ വിഴുങ്ങി. അബോധാവസ്ഥയിലായിരുന്ന യൂനുസ് ഉണർന്നതും തനിയെ ഇരുട്ട് മൂടിയിരിക്കുന്നതായി കണ്ടു.
അവൻ തന്റെ ശവക്കുഴിയിലാണെന്ന് അവൻ വിശ്വസിച്ചു; എന്നാൽ ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ ഉണർന്നപ്പോൾ, താൻ തന്റെ ശവക്കുഴിയിലല്ലെന്നും വാസ്തവത്തിൽ ഒരു വലിയ മത്സ്യത്തിന്റെ വയറ്റിലാണെന്നും അയാൾ മനസ്സിലാക്കി.
തിമിംഗലത്തിന്റെ വയറ്റിൽ അള്ളാഹുവിന് സുജൂദ് ചെയ്തുകൊണ്ട് യൂനുസ് നബി പറഞ്ഞു: "അല്ലാഹുവേ, ഇതുവരെ ആരും നിനക്ക് സുജൂദ് ചെയ്തിട്ടില്ലാത്ത സ്ഥലത്ത്, മത്സ്യത്തിന്റെ വയറ്റിൽ ഞാൻ നിനക്ക് സുജൂദ് ചെയ്യുന്നു." എന്നിട്ട് അവൻ അല്ലാഹുവിനെ വിളിച്ചു, ആവർത്തിച്ചു പറഞ്ഞു: "ആരാധിക്കപ്പെടാൻ നീയല്ലാതെ മറ്റാർക്കും അവകാശമില്ല. നീ പരിശുദ്ധൻ. തീർച്ചയായും ഞാൻ അക്രമികളുടെ കൂട്ടത്തിലാകുന്നു. ആഴക്കടലിലെ ജീവികൾ യൂനസിന്റെ പ്രാർത്ഥനകൾ കേട്ടു, അല്ലാഹുവിനെ സ്തുതിക്കുന്ന ആഘോഷത്തിൽ പങ്കുചേരാൻ തിമിംഗലത്തിന് ചുറ്റും ഒത്തുകൂടി.
കാരുണ്യവാനായ അല്ലാഹു യൂനസിന്റെ പശ്ചാത്താപത്തിൽ വളരെയധികം പ്രേരിതനായി. അടുത്തുള്ള തീരത്ത് തന്റെ ദൂതനെ തുപ്പാൻ അവൻ തിമിംഗലത്തോട് ആജ്ഞാപിച്ചു. തിമിംഗലം അല്ലാഹുവിന്റെ കൽപ്പന അനുസരിച്ചു, അടുത്തുള്ള തീരത്തേക്ക് നീന്തി യൂനസിനെ പുറത്താക്കി. തിമിംഗലത്തിന്റെ വയറ്റിലെ ആസിഡുകളുടെ ഫലമായി യൂനസിന്റെ ശരീരം വീർക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന് സൂര്യനിൽ നിന്നും കാറ്റിൽ നിന്നും സംരക്ഷണം ഇല്ലായിരുന്നു, അതിനാൽ യൂനുസിന് ഭക്ഷണവും തണലും നൽകുന്നതിനായി ഒരു മരം വളർത്താൻ അല്ലാഹു കൽപ്പിച്ചു. അള്ളാഹു അവനോട് ക്ഷമിക്കുകയും അവന്റെ ആത്മാർത്ഥമായ പ്രാർത്ഥനകൾ ഇല്ലായിരുന്നുവെങ്കിൽ, ന്യായവിധി ദിവസം വരെ യൂനുസ് തിമിംഗലത്തിന്റെ വയറ്റിൽ തുടരുമെന്ന് അറിയിക്കുകയും ചെയ്തു.
യൂനുസ് പൂർണ്ണമായും സുഖം പ്രാപിച്ചപ്പോൾ, തന്റെ ദൗത്യം പൂർത്തിയാക്കാൻ അദ്ദേഹം നിനവേയിലേക്ക് മടങ്ങി. ജന്മനാട്ടിൽ എത്തിയപ്പോൾ യൂനുസ് സ്തംഭിച്ചുപോയി-നിനവേയിലെ മുഴുവൻ ജനങ്ങളും ഇസ്ലാം സ്വീകരിച്ചു, അവന്റെ വരവിനായി കാത്തിരിക്കുകയായിരുന്നു. തന്റെ ജനത്തോടൊപ്പം യൂനുസ് തന്റെ നാഥന് സുജൂദ് ചെയ്യുകയും അവന്റെ എല്ലാ അനുഗ്രഹങ്ങൾക്കും നന്ദി പറയുകയും ചെയ്തു.
മുഴുവൻ സമൂഹവും ഇസ്ലാം സ്വീകരിച്ച ഏക പ്രവാചകനായിരുന്നു യൂനുസ്. യൂനുസ് ഇബ്നു മത്തയുടെ ആളുകളെ കുറിച്ച് അല്ലാഹു വിശുദ്ധ ഖുർആനിൽ പ്രസ്താവിച്ചു: "ശിക്ഷ കണ്ടതിനുശേഷം വിശ്വസിച്ച ഏതെങ്കിലും നഗര സമൂഹം ആ നിമിഷം അതിന്റെ വിശ്വാസത്താൽ ശിക്ഷയിൽ നിന്ന് രക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ടോ? (ഉത്തരം ഒന്നുമില്ല)-യൂനസിന്റെ ആളുകളൊഴികെ; അവർ വിശ്വസിച്ചപ്പോൾ, ഇഹലോകജീവിതത്തിലെ നിന്ദ്യമായ ശിക്ഷ അവരിൽ നിന്ന് നാം നീക്കിക്കളയുകയും, അവർക്ക് അൽപനേരം സുഖിക്കാൻ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു. [സൂറ യൂനുസ് ആയത്ത് 98]